Pierwszy etap budowy kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kłodzku: datowanie, zakres prac, geneza stylu

Abstrakt

Artykuł powstał w celu usystematyzowania i poszerzenia stanu wiedzy o kościele Mariackim w Kłodzku, a ściślej rzecz ujmując, dotyczy najstarszego etapu budowy fary, to jest okresu funkcjonowania na miejscu pierwszego wznoszącego ją warsztatu. Opierając się przede wszystkim na średniowiecznych źródłach pisanych, w tekście sprecyzowano datowanie omawianej fazy do dwóch–trzech pierwszych dekad xv wieku, z początkiem prac w roku 1402 albo nieznacznie później oraz ich końcem między rokiem około 1415 a 1428. Wyodrębnione zostały fragmenty świątyni wykonane, przynajmniej hipotetycznie, przez najwcześniejszy zespół: ściany prezbiterium ze sklepieniami jego bocznych naw, dolne partie starej zakrystii i kaplica od północy chóru. Następnie zastosowano analizę formalno-genetyczną, by pogłębić dotychczasowe ustalenia dotyczące stylistycznej genezy oryginalnego projektu (jedynie w zakresie dyspozycji realizowanego konsekwentnie także przez późniejsze ekipy). Program przestrzenny, detale i sklepienia porównano z czeską i śląską architekturą gotycką, znajdując potencjalne wzory dla poszczególnych elementów, co pozwoliło na hipotetyczne zarysowanie terenów artystycznej edukacji pierwszego mistrza kierującego budową obiektu; obszar ten z największym prawdopodobieństwem rozciągał się przynajmniej od Pragi, przez wschodnie Czechy i podsudecką część Śląska, aż do Wrocławia.