Osiemnastowieczne obrazy ołtarzowe w kościele św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu – wybrane problemy i perspektywy badawcze

Abstrakt

Artykuł jest poświęcony analizie problemów badawczych związanych z grupą osiemnastowiecznych obrazów ołtarzowych znajdujących się w kościele św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu. Ze względu na rangę skalbmierskiej kolegiaty w ramach struktury diecezji krakowskiej w xviii wieku wśród zgromadzonych w świątyni obrazów znajdują się zarówno przykłady malarstwa na najwyższym poziomie osiągalnym wówczas dla malarzy cechowych działających w Krakowie, jak i wykonanego przez artystę tworzącego niezależnie od cechu.  Rezultaty kwerend archiwalnych i bibliograficznych umożliwiły poszerzenie wiedzy o historii obrazów i ich przemieszczeniach we wnętrzu świątyni. Przeprowadzone analizy formalne oraz porównawcze pozwoliły na przypisanie autorstwa Św. Grzegorza Papieża Tadeuszowi (Thaddäusowi) Kuntzemu a obrazów Św. Józef, Św. Antoni Padewski oraz Św. Tekla Mikołajowi Janowskiemu. Pierwszy z artystów po zakończeniu nauki w Rzymie przyjechał do Krakowa i pracował jako malarz nadworny biskupa Andrzeja Stanisława Kostki Załuskiego, drugi natomiast był jednym z najważniejszych malarzy należących do krakowskiego cechu w xviii wieku. Przedstawienia Św. Anny Samotrzeć oraz Chrztu Chrystusa reprezentują dwa problemy badawcze związane z praktyką warsztatową malarzy cechowych działających w Krakowie w xviii stuleciu. Pierwsze z dzieł stanowi przykład powtórzenia kompozycji znajdującego się w jednym z krakowskich kościołów obrazu wykonanego przez artystę spoza miejscowego środowiska, natomiast kompozycja drugiego przedstawienia oparta została na wzorze graficznym, z którego usunięto część elementów. Oba reprezentowane przez te dzieła sposoby komponowania obrazów były popularne w krakowskim malarstwie xviii wieku.