Wnętrza budynków administracyjnych Huty im. Lenina w Nowej Hucie na tle wnętrz okresu dwudziestolecia międzywojennego

Abstrakt

Artykuł poświęcono architekturze wnętrz, wyposażeniu i funkcji socrealistycznych budynków Centrum Administracyjnego Huty im. Lenina w Nowej Hucie. Jest to kompleks składający się z dwóch gmachów, spośród których budynek „Z”, północny, był przeznaczony dla Zarządu Kombinatu, a budynek „S”, południowy,  miał charakter socjalny. Każdy z nich, mimo niemalże bliźniaczego wyglądu zewnętrznego, otrzymał odmienny, zgodny z przeznaczeniem wystój wnętrza. Odczytanie pierwotnej aranżacji poszczególnych zespołów pomieszczeń było możliwe dzięki przetrwaniu części wnętrz w stosunkowo dobrej kondycji, a także analizie zachowanej do dziś drobiazgowej dokumentacji wykonawczej całego kompleksu oraz tak zwanych perspektywek, opublikowanych rysunków autorstwa kierującego zespołem projektującym wnętrza prof. Mariana Sigmunda, przedstawiających wygląd wybranych przestrzeni. Budynek „Z” pełnił funkcje oficjalne, w związku z czym na jego pierwszym piętrze umieszczono najważniejsze pomieszczenia reprezentacyjne: sale konferencyjne, oficjalne halle, gabinety kierownictwa Kombinatu, a także szereg pomieszczeń biurowych. Całość została zaprojektowana jako gesamtkunstwerk. Architektura wnętrz nawiązuje do tradycji zapoczątkowanej przez Adolfa Szyszko-Bohusza na Zamku Królewskim na Wawelu, kontynuowanej w przedwojennych wnętrzach o charakterze reprezentacyjno-biurowym, a nawet w  tych projektowanych dla Kancelarii Generalnego Gubernatora w latach czterdziestych xx wieku. Budynek „S” miał służyć innym celom, powstał jako „dom społeczny”, toteż jego wnętrza zostały zaprojektowane stosownie do tej funkcji. Centralnym pomieszczeniem w murach tego gmachu jest sala teatralna wraz z umieszczoną nad nią świetlicą. Oprócz tego w budynku znajdowały się: jadalnia, hotel, czytelnie i ośrodek zdrowia. Wnętrza zaaranżowano w sposób pozbawiony patosu, nadając im pewne cechy rozwiązań modernistycznych, przykrytych historycznym kostiumem. Adekwatnie do wystroju poszczególnych przestrzeni zaprojektowano także meble.